Zer da Presio Atmosferikoa?

Presio atmosferikoa zer den jakiteko unea heldu da. Hurbilduko gara kontzeptuari poliki-poliki, hurrengo galderak erantzuten.

1. (Sheila, Jone) Zer da atmosfera? Nolakoa da? Bilatu Interneten atmosfera deskribatzen duen bideo bat eta jarri blogean. Hiru hizkuntz onartzen dira: euskara, ingelesa edo gaztelera. Bideoaren iraupena 10 minutu baino gutxiagoa izan behar da. Gehitu 4 lerroko bideoaren laburpena.
2. (Mikel, Aitor) Zer da dentsitatea (deskribapena eta formula)? Zein da airearen dentsitatea? Gure gelako dimentsioak 10m x 10m x 3 m baldin badira, zenbat pisatzen du gelan dagoen aireak (kg-tan, hau da, eman behar duzu airearen masa)?
3. (Marga, Jon, Arkaitz, Irama) Zer da presio atmosferikoa? Zein da presio atmosferikoaren kausa? Zenbat balio du? Presio atmosferikoa berdina da Lekeition, Gorbeiako gailurrean eta Everesteko gailurrean?
4. (Luis, Erik) Magdeburgoko hemisferioen esperimentua: Otto von Guerickek, Alemania hiria den Magdeburgoko alkateak, egin zuen esperimentu hau, Alemaniako enperadoreak 1654-an Ratisbonara egin zuen bisitaldiaren kausaz. Bilatu Interneten esperimentua deskribatzen duen testu bat eta jarri esteka blogean (honen helburua deskribapen hori klasean irakurtzea da). Bilatu ere hemisferioen esperimentua deskribatzen duen bideo bat eta jarri blogean (Interneteko bideoetan eta testuetan hiru hizkuntz onartzen dira: euskara, ingelesa edo gaztelera. Bideoaren iraupena 5 minutu baino gutxiagoa izan behar da). Erantzun galdera hau: Zergatik daude lotuta hemisferioak, ba al dago barneko indar bat (xurgatzea) ala ba al dago kanpoko indar bat (bultzada)?

Youtube-ko bideo bat sarrera batean sartzeko argibideak: sakatu “share”, sakatu “embed”, kopiatu kodea, joan “html”-ra zure sarreran, itsatsi kodea eta itzuli “redactar” atalera.
Zure erantzuna honako “etiketa” izan behar du: “PresioAtmosferikoa”

Zergatik buruan jotzen badugu bai eta puntan jotzen badugu ez?

5- Iltze bat iltzatzeko buruan jo beharrean puntan jotzen badugu mailuarekin, ezin izango dugu iltzatu. Zergatik buruan jotzen badugu bai eta puntan jotzen badugu ez?

Iltze bat iltzatzeko buruan jo behar da, orduan mailuarekin jotzen dugunean gopez golpez iltzatuko da eta puntaz hasten delako sartzen da.

Baina iltzari buelta ematen badiogu eta orduan puntan jotzen badugu iltza ez da sartuko.
Eta gainera segurazki deformatuko da.
Presioa egitean mailuarekin iltza sartuko da baina alderantziz jartzean punta goian ez da sartuko eta deformatuko da.

P=F/S    Azalera txikia du, punta zorrotza, horrela esan dezakegu hobeto punta zprrotzatikzein burutik sartzen dela.

Zergatik mozten du hobeto ondo zorroztuta dagoen laban batek?

Labanazorrotza batek mozten du azalera gutxi duelako.Zorrotzagoa izaterakoan,azalera gutxiago dauka.
Hau labana aho gehiago eukitzerakoan presio gehiago egiten duela esan nahi du eta aho txikiago eukitzen badu presio gutxiago egiten duela esan nahi du.Laban bat zorrotzagoa izatean azalera gutxiago dauka,zorrotzarik gabeko betekin konparatuta.

Laban zorrotz bat honelakoa izango zen:
| |
| |
V
Zorrotza gabekoa honela:

|_|

Hau da zorrotz gabeko bat azalera gehiago dauka.
Presioa = indarra / azalera
Azalera gehiagora,presio gutxiago eta azalera gutxiagora,presio gehiago.

Indar berdina egiten badugu laban zorrotzodun bati,azalera gutxiago duelako,presioa mozteko gehiago da zorrotzarik gabekoa baino.Horduan indar gehiago egin behar duzu gauza bera lortzeko zorrotza gabeko labanarekin.

Zapata takodunak daramatzan neska batek zapaltzen badizu oinean min handia egiten dizu. Zapata lauak eramaten baditu aldiz, mina jasangarria da. Zergatik?

Zapatila batekin zapaltzen bazaituzte eskua, zapatila hau laua izan behar da. Zapatila honek egungo zaituen mina jasangarria izango da, egindako indarra zapatilaren azaleratik zakabanatzen delako. Takodun zapatila batek zapaltzen bazaitu min handi handia jasango duzu, indarra 1 zentrimetro karratutan gutxi gora behera zakabanatuta egongo da orduan egindako presioa handiagoa izango da takodun zapatilan zapatila lau batean baino. Eskua zapaltzen badizute, orduan, min handiagoa eukiko zenuke takodun zapatila bat zapatila lau bat baino.

Zergatik ez dira trabatzen?

6. Lur orotako ibilgailuak, tankeak eta hondeatzeko makinak ez dira lur bigunetan trabatzen, eta ibilgailu arruntak, berriz, bai. Zergatik ez dira ibilgailu horiek trabatzen?
Ibilgailu hauek ez daukatelako gurpilak baizik eta zinta transportadora bat eta zinta honetan ibilgailuaren pisua banatzen da. Bere superfizie oso handia delako zaila da trabatzea. Pisua handia da baina azalera ere handia delako  presioa txikia da eta horrexeagatik ez da ondoratzen.

10. Txintxeta bat kortxo batean sartzen dugunean puntatik oso erraz sartzen dela ikusten dugu, aldiz, burutik ezin dugu sartu. Zergatik?





Txintxeta bat burutik ezin da sartu bere gainazala oso handia delako eta ezin da sartu.Txintxeta bat puntatik oso erraz sartzen da bere gainazala oso txikia delako eta puntan bukatzen da.Horregatik kortxoan sartzerakoan oso erraz sartzen da kortxoaren gainazala oso gogorra ez delako.

ARKAITZ MARCAIDE

Zergatik erabiltzen dira kranpoiak izotzean?

Zergatik erabiltzen dira kranpoiak izotzean ibiltzeko?

-Kranpoiak finkapen metalikoak dira eta botetan jartzen dira.
Krampoiak xafla batzuk dira eta erabiltzen dira izotzean ondo ibiltzeko, hau da, ez irristatzeko.Horretarako krampoiak punta zorrotzak dituzte izotzean ondo finkatzeko.Azaleraren arabera, txikia bada presio handia egin behar da eta indarra ere. Azalera handia bada presio txikia egin behar da eta indarra ere. Krampoien puntak angelu ezberdinetan daude azaleraren arabera. Adibidez paseatzeko krampoien puntak angelu zuzenan daude eta eskalatzeko krampoien puntak angelu ez zuzenean daude. Horrela oso erraz finkatzen dira azaleran.

Zergatik trenbide-trabesek errailak hondoratzea galarazten dute?

Karga handiak kontuan izan behar da, neurtzen dute tonengatik, xurgatu behar dituen eta via jasan, hauek lur naturalari banatuta transmititzen dira eta nahiz eta oso ondo egin, beti daude mugimenduak leku batzuetatik baina beste batzuk, eta horrek hutsak sortzen ditu, bideak igotzen du eta baxua, zuloak, eta ere adibidez egingo balira kurbetan bezala kanpoko bideak joera izango du tren askoko pausorako beste barnetik banantzek, eta barne guztia via mugitzen da kurbaren kanpokorantz igarotzen du, mugitzen du, honetako, dardarak dira oso garrantzitsuak eta argigunerik ez da bera bat zurrun (hormigoia, porlana...) oinarri dezan malgua oinarri bat, balastoa platarforma malgu bat bada, saihestea edo eragozpen hauek zuzentzea beste bat baino bera ez dela.

P=F/S

P= Presioa (Pa)
F=Aplikatutako indarra (N)
S=Azalera(m²⁾

Presioa txikia denez azalera handiagom egin behar dituzte, horregatik platarformak jartzen dituzte.

Fakir bat etzan daiteke iltze-ohe batean baina ez litzateke jarriko zutik iltze-ohe berean. Zergatik etzan daiteke? Zergatik ezin da zutik jarri?

Etzanda edo zutik egotearen arteko ezberdintasuna ulertzeko, presioa kontuan hartu behar dugu. Dakigunez, presioa indarraren eta azalaren arteko zatidura da.

Bi kasu horietan indarra fakirraren pisua da, hau da, indar bera da. Hala ere, azalera aldatzen da. Fakirra etzanda dagoenean zutik dagoenean baino azalera handiagotan banatzen du pisua, beraz, presioa txikiagoa da. Horregatik fakirra etzan daiteke baina ezin da zutik jarri.

ZER DA PRESIOA?https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=2306363394845102131#editor/target=post;postID=263617437466370990

  Presioa gainazal batean apikatutako indarrren eta gainazal horren azalerarenarteko zatidura da.
  Presioaren formmula hau da: P=F/S

P=Presioa (Pa)
F=Aplikatutako indarra (N)
S=Azalera (m karratu)

Nazioarteko unitate sistema presioaren unitatea Pasacal-a da.

Pascalaren formula hau da: 1P=1N/1mKarratu

Beste presio unitate daude: Amosfera(atm), Milimetro(mm Hg) eta Milibarra(mbar)

1 atm = 760 mm Hg = 1.023 mbar =1,013 · 10⁵ Pa

Adibidea:

Presioa aplikatutako indarra da helbide guztietatik zehaztutako azalera baten gainean.

Azaleran, itsaso mailan, jasaten dugun atmosfera da Atm 1eko (1,033 kg / cm2etako).

Jaisten garenean 10 m pasatzen da 2 Atm-eko presio bat (% 100en handiagotzea) jasatera, 20 m-etara pasatzen da 3 Atm-eko presio batera (% 50 handitzen du 10 m-ei buruz), 30 m-etara pasatzen da 4 Atm-eko presio batera (% 33 handitzen du 20 m-ei buruz), eta horrela elkarren segidan

Presioaren eragina bizitzako egoera batzuetan

Jadanik badakigu zer den “presioa” fisika ikuspuntutik. Orain aztertuko dugu presioaren eragina bizitzako egoera batzuetan edo gizakiak asmatutako tresna batzuetan.


Hona hemen aurkituko dituzu galdera batzuk. Aukeratu bat eta erantzun. Azalpen zientifikoa eman behar duzu. Zure erantzuna honako “etiketa” izan behar du: “Presioa".

1. Fakir bat etzan daiteke iltze-ohe batean baina ez litzateke jarriko zutik iltze-ohe berean. Zergatik etzan daiteke? Zergatik ezin da zutik jarri?



2. Zapata takodunak daramatzan neska batek zapaltzen badizu oinean min handia egiten dizu. Zapata lauak eramaten baditu aldiz, mina jasangarria da. Zergatik?



3. Zergatik erabiltzen dira eskiak elurrean ibiltzeko?



4. Zergatik erabiltzen dira kranpoiak izotzean ibiltzeko?





5. Iltze bat iltzatzeko buruan jo beharrean puntan jotzen badugu mailuarekin, ezin izango dugu iltzatu. Zergatik buruan jotzen badugu bai eta puntan jotzen badugu ez?



6. Lur orotako ibilgailuak, tankeak eta hondeatzeko makinak ez dira lur bigunetan trabatzen, eta ibilgailu arruntak, berriz, bai. Zergatik ez dira ibilgailu horiek trabatzen?




7. Trenbide-trabesek errailak hondoratzea galarazten dute. Zergatik?



8. Zergatik mozten du hobeto ondo zorroztuta dagoen laban batek?



9. Posible al da emakume baten takoiek tanke batek baino presio handiagoa eragitea kalean?



10. Txintxeta bat kortxo batean sartzen dugunean puntatik oso erraz sartzen dela ikusten dugu, aldiz, burutik ezin dugu sartu. Zergatik?

PRESIOA GURE MUNDUAREN EZEZAGUNA?

Gure gaur egungo bizitzan erabiltzen dugu "presio" hitza baina benetan dakigu zer den?


-Presioa gainazal batean aplikatutako indarren eta gainazal horren azaleraren arteko zatidura da.


-Formula:



P: PRESIOA

F: APLIKATUTAKO INDARRA

S: AZALERA


-Nazioarteko Unitate Sistemaren presioarentzako unitatea Pascala da (Pa), Newton metro karratuko baten berdina (N/m²) edo, NUSen oinarrizko unitateetan, kg·m-1·s-2. Beste unitate batzuk ere oso erabiliak dira, hala nola atmosfera, barra edo Torra.


-Pascal bat Newton bateko indar batek metro karratu bateko azaleran egiten duen presioa da.

-Pascalaren formula hau da:

1Pa = _1N _

1m karratu

Adibidea:

ZER DA PRESIOA ?

- Fisikan, presioa azalera unitateko aritzen den indarraren osagai normala (elkarzuta) da:

Formula matematikoa: P=F/S

P= Presioa

F= Aplikatutako indarra 

S= Azalera.

-Nazioarteko Unitate Sistemaren presioarentzako unitatea Pascala da (Pa),

-Newton bateko indarrak metro karratu bateko gainazalari eragiten dion presioa da: 1 Pa = 1 N/1 m2

Baina, unitate hori txikiegia denez, beste unitate batzuk erabili ohi dira:

- Atmosfera teknikoa: 1 at = 1 kp/cm 2 = 98.000 Pa

- Atmosfera: 1 atm = 101.300 Pa

- Merkurio-milimetroa: 1 mm Hg (edo 1 Torr) = 133,3 Pa

- Milibar: 1 mb = 10־3 bar = 100 Pa

- Presioa indarraren eta azalaren arabera aldatzen da:

  - Indarra handitzen bada, presioa ere handitzen da. (adb: objektu bigun bat)

  - Azalera handitzen bada, presioa txikitzen da.(adb: josteko punta fina)

Zer da presioa?

Zer da presioa?

Presioa gainazal batean dagoen indarra eta gainazal horren azaleraren zatidura da.


Bere formula hau da: P = F/S


P= presioa(Pa)
F=indarra(N)
S=azalera(m2)

Presioaren unitate bat pascala da.(Pa)


Pascala newton bateko indar batek metro karratuko azaleran egiten duen presioa da.


Pascalaren formula hau da: 1Pa = 1N/1m2



Beste presio-unitate batzuk daude: atmosfera(atm),milimetro merkurioa(mm Hg)eta milibarra (mbar)

1atm=760 mm Hg=1.013mbar=1,013.105 Pa
                                                                 
Presioaren adibide batzuk: Adibidez, medikuan presio arteriala neurtzen dizutenean eta autoetan frenoen presioa neurtzen denean.









Presioaren eraginak ondorio desberdinak izan ditzake: gorputz bat deformatzea, apurtzea edo ezer gertatu.

.Indarra handitzen bada presioa ere handitzen da, eta aldrebes indarra txikia bada presioa ere.

.Azalera handia bada presioa txikia da, eta aldrebes azalera txikia bada presioa handia da.


Adibidez plastilinarekin indar handia egiten badugu presioa handitzen da eta plastilina deformatzen da.

Zer da presioa?

Presioa:azalera-unitatean dagozkion indarra neurtzen duen magnitude fisikoa da.

Indarraren balioaren eta gainazalaren azaleraren arteko zatidura da.P=F/S

• P presio erresultantea da.
• F gorputzan egindako indar erresultantea da.
• S gorputzaren azalera da.

Presio baten ondorioz gauza asko gerta daiteke:ezer ez gertatzea,formaz aldatzea…

Presioa beti indar batekin aldatzen dira.Gorputz bati indar bat egiten edo tresna batekin.



NSko presio-unitatea Pascala(Pa)da:newtonbateko indarrak metro karratu bateko gainazalari eragiten dion presioa da.1Pa=1N/1m2

Baina unitate hori txikiegia denez,beste unitate batzuk erabili ohi dira:

· Atmosfera teknikoa:1at=1kp/cm2=98.000PPa

· Atmosfera:1atm=101.300Pa

· Merkurio-milimetroa:1mmHg(edi 1 Torr)=133,3Pa

· Milibar:1mb=10-3 bar=100Pa

Zer da presioa?

Fisikan, presioa azalera unitateko aritzen den indarraren osagai normala (elkarzuta) da:






edo, indarra konstantea ez bada azaleran zehar, puntu baten presioa hurrengoa da:






Horrela neurtutako presioari presio absolutu deritzo. Hala ere, ohikoa da gasen presioa presio atmosferikoarekiko diferentzia bezala neurtzea, eta orduan presio manometriko deitzen zaio. Horrela, presio absolutua presio atmosferikoa gehi presio manometrikoa da.

Nazioarteko Unitate Sistemaren presioarentzako unitatea Pascala da (Pa), Newton metro karratuko baten berdina (N/m²) edo, NUSen oinarrizko unitateetan, kg·m-1·s-2.

Arkaitz

Presio Atmosferikoa

ZER DA PRESIOA?

Presioa gainazal batean aplikatutako indarraren eta gainazal horren azaleraren arteko zatidura da.

Formula matematikoa: P=F/S

Magnitudeak: P-Presioa, F- Aplikatutako indarra, S- Azalera.

Presio-unitatea= indar-unitatea/azalera-unitatea= Newtona/ metro karratua=N/m2 (Nazioarteko sisteman pascala)    

 1Pa = 1N/1m²

 
Beste presio unitate batzuk eta haien arteko erlazioa:
1 atm = 760 mm Hg = 1013 mbar = 1.013 . 10⁵ Pa

Presioaren eraginak; Gainazal bat presioa jasateak ondorio desberdinak ekar dezake: ezer ez gertatzea, forma aldatzea, apurtzea...

Presioa indarraren eta azalaren arabera aldatzen da:

* Indarra handitzen bada, presioa ere handitzen da. Objektu bigun baten azalean indarra egiten badugu, ikusten dugu, zenbat eta indar handiago egin, orduan eta gehiago aldatzen da objektuaren forma.

*Azalera handitzen bada, presioa, ordea, txikitzen da. Horregatik, elurra ibiltzean oinetako azalera handitzen duten tramankuluak erabiltzen dira (erraketak, eskiak...). Josteko, ordea, punta fin-fina duten orratzak erabiltzen dira, horrela, indar txikia eginez, presio handia lortzen da eta orratza sartzeko esforzua txikiagotzen da.

Irudian ikusten da orratzak puxikaren azalera handia denez, ez dutela puxika apurtzen. Hala ere, orratza batekin (azalerea txikia) indarra egiten bada, puxika apurtzen da.